در این مقاله، به صورت کامل و با توضیحات طولانی توضیح می دهیم که راه اندازی سیستم تلفنی VoIP دقیقاً چیست، چه تجهیزات و زیرساختی نیاز دارد، چگونه انجام می شود و چرا بهترین روش برای مدیریت تماس های سازمانی است.
VoIP چیست و چرا همه به سمت آن می روند؟
VoIP مخفف Voice Over IP است؛ یعنی انتقال صدا از طریق شبکه و اینترنت. به جای استفاده از خطوط تلفن قدیمی (PSTN)، در سیستم تلفنی VoIP، صدا دیجیتال شده و از طریق شبکه داخلی یا اینترنت منتقل می شود.
مزایای آن:
کاهش شدید هزینه تماس ها
امکان ضبط مکالمات
انتقال تماس بین شعب
منو های حرفه ای (IVR)
گزارش گیری پیشرفته
اضافه کردن داخلی جدید بدون سیم کشی اضافی
اتصال به CRM و مدیریت هوشمند مشتری
به همین دلیل، راه اندازی سیستم تلفنی VoIP برای شرکت ها از یک انتخاب، به یک ضرورت تبدیل شده است.
برای راه اندازی سیستم تلفنی VoIP به چه چیزهایی نیاز داریم؟
قبل از شروع راه اندازی سیستم تلفنی VoIP باید زیرساخت ها و تجهیزات مورد نیاز را بشناسیم. مهم ترین موارد شامل:
1. سرور یا سانترال IP
قلب شبکه VoIP همین سرور است. پرکاربردترین گزینه ها:
Asterisk
FreePBX
3CX
Issabel
Elastix
سرور VoIP مدیریت داخلی ها، تماس ها، صف ها و تمام تنظیمات مرکز تماس را بر عهده دارد.
2. گوشی یا نرم افزار تلفن IP
برای برقراری تماس در سیستم VoIP، یا از تلفن های IP مانند Yealink ،Cisco و Grandstream استفاده می شود، یا از Softphone هایی مثل:
Zoiper
MicroSIP
Linphone
X-Lite
3. شبکه داخلی (LAN)
برای راه اندازی شبکه VoIP، شبکه باید کیفیت مناسب داشته باشد:
سوئیچ مدیریتی
VLAN مخصوص VoIP
کابل کشی CAT6
تنظیم QoS برای جلوگیری از نویز و قطعی
4. گیت وی (در صورت نیاز به اتصال تلفن شهری)
اگر شرکت هنوز از خطوط شهری یا E1 استفاده می کند، برای راه اندازی VoIP یک Gateway مثل Yeastar یا Grandstream لازم است.
5. اینترنت پایدار (برای تماس خارج از شرکت)
اگر قرار است تماس ها خارج سازمان نیز برقرار شوند، اینترنت باید پایدار و دارای IP ثابت باشد.
مراحل کامل راه اندازی سیستم تلفنی VoIP (قدم به قدم)
در این بخش، کل فرآیند راه اندازی سیستم تلفنی VoIP را به صورت فنی و دقیق توضیح می دهیم.
مرحله 1: طراحی زیرساخت VoIP
پیش از نصب سیستم، باید معماری شبکه و مرکز تماس طراحی شود:
تعداد داخلی ها
میزان تماس همزمان
انتخاب نوع سرور (سخت افزاری، مجازی، کلود)
تعیین VLAN مخصوص VoIP
بررسی تجهیزات شبکه
طراحی امنیت و فایروال
این مهمترین بخش در راه اندازی VoIP است؛ چون اکثر مشکلات آینده از طراحی اشتباه ناشی می شود.
مرحله 2: نصب سیستم VoIP روی سرور
بسته به انتخاب شما:
نصب FreePBX روی لینوکس
نصب Asterisk به صورت CLI
نصب 3CX روی Windows یا Linux
نصب Issabel برای مرکز تماس پیشرفته
در این مرحله، سرویس های اصلی تنظیم می شود:
SIP Settings
پورت های ارتباطی
امنیت اولیه (Fail2ban، فایروال، تغییر پورت ها)
مرحله 3: تعریف داخلی ها (Extensions)
تمام کارمندان باید داخلی مخصوص داشته باشند. هر داخلی شامل:
شماره داخلی
رمز SIP
محدودیت ها
اجازه تماس داخلی / خارجی
ضبط یا عدم ضبط مکالمه
این بخش برای مدیریت مرکز تماس بسیار مهم است.
مرحله 4: تنظیمات IVR و صف تماس (Call Queue & IVR)
در یک مرکز تماس حرفه ای، تماس ورودی معمولاً به یک IVR هدایت می شود:
مثال:
«برای فروش عدد 1، برای پشتیبانی عدد 2…»
همچنین صف های تماس برای مدیریت تماس های پرترافیک تنظیم می شوند:
Queue Strategy
Hold Music
Timeout
Agent login/logout
این مرحله کیفیت مرکز تماس را تعیین میکند.
مرحله 5: اتصال سیستم VoIP به خطوط شهری یا SIP Trunk
برای ارتباط با دنیای بیرون:
تنظیم SIP Trunk
تنظیم گیتوی FXO/E1
تنظیم ورودی و خروجی تماس ها (Inbound / Outbound Routes)
مرحله 6: اتصال گوشی های VoIP
تمام گوشی های IP یا نرم افزاری باید روی شبکه تنظیم شوند:
وارد کردن IP سرور
ثبت داخلی (SIP Registration)
تست کیفیت صدا، Echo و Latency
آپدیت Firmware گوشیها
مرحله 7: فعال سازی قابلیت های پیشرفته
در راه اندازی سیستم تلفنی VoIP معمولاً امکانات زیر فعال می شود:
ضبط مکالمات (Recordings)
گزارشگیری دقیق (CDR & Reports)
انتقال تماس
دایورت هوشمند
Voicemail
Fax to Email
Blacklist
Time Conditions
اتصال به CRM
تماس خودکار (Auto Dialer)
امنیت در راه اندازی سیستم تلفنی VoIP
در کنار نصب و راه اندازی، امنیت VoIP بسیار مهم است:
بستن پورتهای غیرضروری
استفاده از VLAN مجزا
تعریف پسورد های قوی
محدودسازی کشورها و IPها
فعال کردن Fail2ban
فعالسازی TLS و SRTP برای تماس امن
جلوگیری از حملات SIP Brute Force
یک سیستم تلفنی VoIP بدون امنیت، میتواند باعث ایجاد هزینه های سنگین شود.
هزینه راه اندازی سیستم تلفنی VoIP چقدر است؟
هزینه دقیق به چند عامل بستگی دارد:
تعداد داخلی ها
نوع سرور انتخابی
تجهیزات مورد نیاز
نیاز به کابلکشی
سافتفون یا تلفن IP
پشتیبانی و نگهداری دوره ای
در اکثر شرکت ها، هزینه VoIP نسبت به سانترال قدیمی بسیار کمتر است ولی امکانات بسیار بیشتری ارائه می دهد.
چرا باید به جای سانترال قدیمی، VoIP راه اندازی کنیم؟
قابلیت توسعه سریع
امکانات بیشتر
اپلیکیشن موبایل برای کارمندان
اتصال آسان به CRM
تماس رایگان بین شعب
هزینه پایین تماسها
امکان مدیریت از راه دور
به همین دلیل، تقریباً ۹۰٪ شرکتها به سمت راه اندازی VoIP رفته اند.
نتیجه گیری
اگر قصد دارید یک سیستم تلفنی پیشرفته، قابل مدیریت و کم هزینه داشته باشید، راه اندازی سیستم تلفنی VoIP بهترین انتخاب شماست. VoIP این امکان را می دهد که تماس های شرکت را هوشمندانه مدیریت کنید، کیفیت ارتباط با مشتری را افزایش دهید و هزینه های تماس را به شدت کاهش دهید.
در نهایت، برای اینکه سیستم VoIP شما حرفه ای، سریع، بدون قطعی و کاملاً امن باشد، بهتر است اجرای آن را به یک تیم متخصص بسپارید. اگر به یک تیم حرفهای جهت طراحی، نصب، راه اندازی و پشتیبانی VoIP نیاز دارید، شرکت رینو (REINO) با تجربه طولانی در اجرای پروژه های VoIP و شبکه، می تواند بهترین انتخاب برای شما باشد.
تیم رینو سیستم شما را از صفر تا صد به صورت اصولی پیاده سازی می کند و در ادامه پشتیبانی کامل ارائه می دهد تا مرکز تماس شما همیشه بدون خطا و با بالاترین کیفیت کار کند.